dinsdag 3 mei 2011

Kijkwijzer

Op alle doosjes van dvd's zit tegenwoordig een "kijkwijzer".
Ook bij films die op de televisie worden uitgezonden, wordt als het goed is, middels een "kijkwijzer" van te voren aangeduid of een film gewelddadig is, of er erotische scenes in voorkomen, of dat de film voor "Alle Leeftijden" is of dat de film geschikt is vanaf een bepaalde leeftijd enzovoort.

Als ouder van 2 kinderen vind ik dit persoonlijk wel prettig, omdat je er zo enigszins rekening mee kunt houden of de beelden die in de film te zien zijn al dan wel of niet geschikt zijn voor je kinderen om naar te kijken.

Soms gaat die kijkwijzer me ook wel wat ver. Mijn zoon was bijvoorbeeld helemaal "fan" van de "Pirates" films met o.a. in de hoofdrollen acteur Johnny Depp.
Er kwamen inderdaad wel "spoken" in de film voor en misschien dat dit inderdaad niet helemaal geschikt is voor héle jonge kinderen, maar....ik geloof dat de bioscoop toen aanduidde dat de film geschikt was voor kinderen vanaf 12 jaar.
Onze zoon was toen net een jaartje jonger, dus...mocht hij officieel de bioscoop niet in. Mijn zoon was zichtbaar teleurgesteld, want..."hij had de andere delen van The Pirates films thuis toch allang gezien?"
Mijn man verzekerde de verkoopster achter het loket van de bioscoop dat onze zoon op de hoogte was van de inhoud van de Pirates films en dat we er zeker van waren dat onze zoon deze film "aankon". De bioscoop maakte een uitzondering voor onze zoon, maar....er "moest dan wel een volwassene mee" (ja, logisch!) en "het was op onze eigen verantwoordelijkheid".... Nou ja, onze zoon heeft de film gezien en we hebben daarna geen last gehad van een kind met nachtmerries of wat dan ook. Niets aan de hand dus!

Het is goed dat de "kijkwijzer" bestaat en het is goed dat een bioscoop "waarschuwt" dat een film eventueel scenes kan bevatten waar sommige kinderen wellicht niet tegen kunnen. Iedere ouder kan waarschijnlijk wel voor zijn/haar kind beoordelen of zijn/haar kind een bepaalde film "aankan" of niet. Het is goed dat je die keuze van te voren krijgt en niet pas erna.

Diezelfde "kijkwijzer" keuze krijg je echter op televisie helaas niet altijd van te voren! Sterker nog....soms krijg je helemáál geen "keuze". Zelfs niet op tijdstippen dat er ook veel kinderen daadwerkelijk zitten te kijken!
En...eerlijk gezegd, stoort me dat ontzettend!

Gisteren zat ik bijvoorbeeld 's morgens met mijn dochter (van 6 jaar) te ontbijten, gewoon op een tijdstip dat we dat altijd doen. Meestal wordt er dan iets van Nick Junior gekeken of zoiets dergelijks.

Dit keer stond gisterenochtend het journaal aan.
Het grote nieuws van gisteren was natuurlijk dat Osama Bin Laden gedood is.
Ik ga hier nu in mijn blog niet beschrijven wat ik van deze kwestie "an sich" vind, want dat doet er nu eventjes niet toe.
Ok...dat hier dan verslag van gedaan wordt in het journaal, dat is niet meer dan logisch, maar....waar ik persoonlijk nogal moeite mee had, was dat er gewoon pontificaal onaangekondigd een levensgrote foto van een "dode" Osama Bin Laden in beeld gebracht werd. Een foto die die best wel "bloederig" was, om het maar zachtjes uit te drukken. Eigenlijk gewoon best wel een "schokkende" foto.
Naderhand bleek overigens dat dit een gefotoshopte foto was, dus de foto was "nep" (Wederom maak ik hier uit op dat officiële nieuws sites of journalisten hun bronnen niet altijd checken en de laatste tijd steeds vaker klakkeloos dingen overnemen van anderen, uit twitterberichten enzovoort, terwijl men niet weet of iets "waar" is of niet. Een kwalijke zaak, vind ik nog steeds! Maar dat terzijde...).

Natuurlijk weet ik dat we naar het "journaal" kijken en dat een journaal wereldnieuws brengt, dat meestal helaas heel ernstig nieuws is. Nieuws over aanslagen, oorlogen en allerlei andere ellende. Zo naïef ben ik natuurlijk niet dat ik niet zou beseffen dat er dan ook wel eens beelden voorbij kunnen komen die "niet prettig" zijn. En soms....hoort het ook een beetje bij de "opvoeding" dat kinderen in het journaal zien dat de wereld helaas niet 1 grote sprookjeswereld is waarin iedereen leuk, lief en aardig tegen elkaar is. Het hoort min of meer bij de opvoedig dat je je kinderen daarvan bewust maakt, denk ik... Het zou niet eerlijk zijn als je kinderen daarvoor "afschermt", want je hoeft ze niet "dom" te houden, zeg maar.

Toch vraag ik me echter wel eens af waar de "grens" ligt bij het uitzenden van bepaalde beelden. Als je weet dat er bepaalde tijdstippen zijn waarop ook veel kinderen kijken (vooral tijdens de vakantie), dan vraag ik me af of dat televisiezenders (en dus ook het "journaal") daar ook misschien af en toe een klein beetje rekening mee zouden kunnen houden.
Je zou er voor kunnen kiezen om de hele "extreme" beelden misschien op een wat later tijdstip uit te zenden (al kun je natuurlijk nooit helemaal voorkomen dat kinderen niet kijken). Of...je zou ervoor kunnen kiezen om, voordat je bijvoorbeeld een dergelijke bloederige foto toont, hiervoor vooraf te "waarschuwen" dat de beelden die uitgezonden gaan worden "niet geschikt zouden kunnen zijn voor kinderen"....

Dit soort "waarschuwingen" worden namelijk wèl meestal uitgesproken bij "Politieberichten" op televisie. Dus...waarom dan bij "journaals" op bepaalde tijdstippen, als je weet dat er waarschijnlijk kinderen kijken, dan niet ook?

Na het schietincident in Alphen aan de Rijn op 9 april j.l. kwam er weer eens (voor de zoveelste keer) een discussie op gang over de "schietspelletjes" in video games. Of dit wel of niet extra zou aanzetten tot geweld en of dit soort spelletjes eigenlijk wel of niet "geschikt" waren voor kinderen.
Voor mij persoonlijk hoeven dat soort spelletjes ook niet altijd.
Ook onze zoon speelt wel eens bepaalde schietspelletjes of spelletjes met vechtsporten en dergelijke. Maar...er zijn schietspelletjes...en er zijn schietspelletjes. Er zit wel degelijk verschil tussen!
Er heeft ooit hier eens een vriendje gespeeld die een bepaalde videogame had meegenomen, die ik halverwege heb laten "stoppen"! In die videogame zag je op een gegeven moment letterlijk het bloed spatten en de ledematen in het rond vliegen.
Dat ging me te ver! De jongens sputterden wel tegen, maar...ik wilde niet dat dit in ons huis gespeeld werd! (waarschijnlijk spelen ze het dan elders wel, maar....daarom hoef ik het nog niet goed te vinden dat het in "mijn huis" gebeurt!)

Kinderen worden er volgens mij ook geen potentiële "moordenaars" van of zo, wanneer ze "schietspelletjes" spelen. Ik bedoel......toen wij vroeger klein waren speelden we ook al "cowboytje" met klapperpistolen en wij hebben ook nooit iemand vermoord....als je begrijpt wat ik bedoel.

Maar...o.k....blijkbaar gaan over dit soort spelletjes dus al jarenlang de grootste discussies de ronde en vinden we dat de "maatschappij" ook min of meer "verantwoordelijk" is t.a.v. van de eventuele "gevolgen" van dat soort spelletjes....maar alles wat er op televisie wordt voorgeschoteld, dat vinden we "gewoon normaal" en...dan ligt de verantwoordelijkheid van het "kijkgedrag" plotseling alleen bij de ouders...? Hmmm, dat weet ik nog zo net niet....

Nogmaals, ik weet dat het Journaal soms beelden kan bevatten die niet altijd even prettig zijn, maar...zo'n extreme bloederige foto in beeld laten zien op een tijdstip dat veel kinderen kijken....daar heb ik toch wel gemengde gevoelens over.
En...dit soort dingen komen niet alleen voor bij het journaal.
Een poosje geleden zaten die kinderen naar tekenfilmpjes te kijken 's morgens vroeg (het zal dus waarschijnlijk iets van RTL4 of SBS6 zijn geweest, dat weet ik niet meer precies) en....dan komt de reclame tussendoor, met een soort van "preview" van 1 of ander tv programma dat dan 's avonds laat zou komen, waarin....zachtjes uitgedrukt....redelijk "erotisch getinte" scenes in voorkwamen.
Dan vraag ik me soms echt wel eens af of zo'n televisiezender daadwerkelijk beseft waar men mee bezig is! Is dat nu gewoon iets waar "niet bij nagedacht" is? Iets dat men per ongeluk "over het hoofd gezien heeft"? Of...maakt het ze eigenlijk gewoon niets uit? Ik weet het niet! Het zal wel aan mij liggen, maar....zendt zoiets dan uit NA dat het kinderprogramma 's morgens geweest is!

Dat je als ouder ook een bepaalde verantwoordelijkheid hebt bij het kijkgedrag, daar ben ik het helemaal mee eens, maar.....ik vind dat televisiezenders soms ook hun verantwoordelijkheid zouden moeten nemen!

Er is in de loop der jaren echt wel iets veranderd in ons "kijkgedrag".
Ik weet nog dat toen in 1984 de videoclip uitkwam van het nummer "The lady smiles" van de Nederlandse band The Golden Earring....toen was het hele land in rep en roer, want...er kwam een stukje BH in voor, sjongejonge, dat was me wat!
Met als gevolg dat overdag de "gekuiste" versie werd uitgezonden en 's avonds na een uur of 22.00 werd pas de "volledige" versie uitgezonden.

Maar...kijk je tegenwoordig naar MTV...dan zie je niets anders meer dan dames die slechts in lingerie gehuld zijn en met videoclips met bepaalde scenes erin, die nogal erotisch getint zijn, om het zo maar uit te drukken. En dan ditmaal niet, zoals in 1984, na 22.00 uur, maar ook gewoon OVERDAG!
(nu vraag ik me trouwens de laatste tijd toch sowieso af waar MTV eigenlijk nog voor staat, want de afkorting MTV betekent eigenlijk voluit MUSIC TELEVISION!! De laatste tijd zie ik eigenlijk alleen nog maar programma's uitgezonden worden die vrijwel NIETS MEER met MUZIEK te maken hebben! Maar...dat terzijde wederom...)

Wat ik hier een beetje mee wil aangeven is dat de "normen" toch een beetje (nogal) veranderd zijn in de loop der jaren.

Ik kan echt niet van mezelf zeggen dat ik zo'n "tuttebol" ben die vind dat haar kinderen nergens naar mogen kijken. Er waren destijds hele discussies of de tekenfilmserie "Pokémon", die toen mijn zoon wat kleiner was immens populair was, te "gewelddadig" was of tot "agressie" zouden leiden bij kinderen. Wat een onzin!
Er was toen ook eens een moeder die vond dat het peuter programma "The Tweenies" veel te druk was, dat het niet "pedagogisch verantwoord" was (uche uche) en dat kinderen daar te agressief van zouden worden en haar kinderen mochten daar absoluut niet naar kijken"..... Terwijl ik dan bij mezelf denk van "Waar gáát dit in vredesnaam over!"

Waar ik persoonlijk als ouder wèl "moeite" mee had was de tekenfilmserie "Shin Chan", dat volgens mij werd uitgezonden destijds door Fox Kids. (Fox Kids werd later "Jetix", maar inmiddels is de naam alweer veranderd in "Disney XD")
"Shin Chan" nam namelijk nogal eens wat "grove taal" in de mond. Tevens waren sommige teksten zelfs erotisch getint of was het doodnormaal dat Shin Chan zijn ouders uitschold voor alles wat mooi en lelijk was, etcetera.
Dit werd dan als "kinderprogramma" uitgezonden, terwijl dit, mijns inziens, helemaal geen kinderprogramma was! Een programma als Shin Chan zou bijvoorbeeld beter passen bij de avondprogrammering van Comedy Central, op een tijdstip dat bijvoorbeeld ook "South Park" wordt uitgezonden. Als Shin Chan werd uitgezonden zette ik de televisie ook gewoon op een andere zender op een gegeven moment, omdat ik het absoluut niet geschikt vond voor mijn zoon, die toen wat kleiner was.

Mijn zoon is inmiddels 13 jaar, dus die kan nu wel "wat meer hebben", zeg maar.
Echter mijn dochter is nog maar 6 jaar oud en ik vind gewoon dat nog niet alles even geschikt voor haar is om naar te kijken.
Een "Harry Potter" film hoef ik voor haar bijvoorbeeld nog niet op te zetten, want dat is toch nog wat te "griezelig" (heb ik destijds gemerkt, dus heb ik de film onmiddellijk weer uitgezet).

Maar goed, op dat moment kun je dus zelf uitmaken, beoordelen en beslissen of je jouw kind wel of niet ergens naar laat kijken.
Echter wanneer men bij het journaal dus 's morgens vroeg, op een tijdstip dat er normaal gesproken "tekenfilms" gekeken worden door kinderen, ineens plotseling zo'n bloederige weerzinwekkende foto laat zien van een doodgeschoten persoon, dan zou ik het dus als ouder zijnde toch wel prettiger hebben gevonden, als men hier van te voren voor waarschuwt! (achteraf blijkt dus, zoals ik al zei, die foto "nep" te zijn, maar....dat zien die kinderen op dat moment niet, als je begrijpt wat ik bedoel)

Maar...ondanks dat dus die "kijkwijzer" bestaat, vind ik dat het advies ook niet altijd overeen komt met wat er in een bepaalde film voorkomt. Zelfs als een kijkwijzer adviseert dat kinderen vanaf een bepaalde leeftijd een bepaalde film mogen bekijken, dan nog komen er soms bepaalde dingen in voor zoals bijvoorbeeld bepaalde "schuttingtaal", geweld of andere "extremere" scenes waar ik dan een beetje mijn vraagtekens bij heb als het dan gaat om het betreffende "kijkwijzer advies".
Als een "kijkwijzer" zegt dat een film geschikt is voor bijvoorbeeld kinderen vanaf 6 jaar, dan vind ik dat ik daar als ouder zijnde blindelings op zou moeten kunnen vertrouwen! (en niet dat er dan alsnog dingen in voorkomen die eigenlijk niet zo heel erg geschikt voor die leeftijd blijken te zijn)

Oh jongens...soms verlang ik terug naar de televisieprogramma's uit mijn eigen kindertijd.

Misschien ben ik een "ouderwetse muts", maar....in de kinderprogramma's uit "mijn" tijd (dus zeg maar jaren 70, begin jaren 80) heb ik eigenlijk nog nooit een spoortje van "geweld" of "schuttingtaal" of i.d. kunnen bespeuren!
TiTa Tovenaar, Bassie & Adriaan, Peppi & Kokki, De Poppenkraam, Swiebertje, Pommetje Horlepiep, Barbapapa, Paulus de Boskabouter, Pipo, De Bereboot, De Fabeltjeskrant, Stuif es in, De Holle bolle boom, Oebele, etcetera, etcetera....

Al die "oude" programma's zijn misschien oh zo heerlijk "tuttig" vergeleken met nu. Het meest "aanstootgevende" dat je misschien kon roepen was "een broodje poep" van het kinderprogramma "Ome Willem", maar daar had je het dan ook wel mee gehad.

Als de avondprogrammering was afgelopen kreeg je gewoon het "testbeeld" te zien totdat de volgende dag weer een programma werd uitgezonden i.p.v. dat je, zoals heden ten dage, na een uur of 22.00 / 23.00 ineens allerlei schaars geklede dames hoort vertellen dat je hun "06" nummer kunt bellen voor een "gesprek"....

Nogmaals....ik kan echt niet van mezelf zeggen dat ik zo'n "tuttebol" ben die vind dat haar kinderen nergens naar mogen kijken. Als je ze overal voor zou "behoeden", zou dat misschien ook weer een beetje "te extreem" zijn.
Er zijn bepaalde gezinnen (vaak met name in sommige zwaar Christelijke gemeentes) die de televisie helemáál als een soort van "duivel" beschouwen en zo'n apparaat dan ook niet in huis hebben. Iedereen zijn eigen opvattingen en meningen natuurlijk, maar...dat vind ik soms ook wat ver gaan. Natuurlijk wordt er veel rottigheid uitgezonden, maar....toch ook zoveel mooie en leuke dingen! Dus...het is maar wat je er zelf van maakt, denk ik dan. Dus vind ik het eigenlijk een beetje onzin om dan maar om die reden "geen televisie" in huis te hebben.

Maar...soms vind ik de normen van wat er uitgezonden wordt de laatste tijd inderdaad wel een beetje erg "vervagen" en soms vind ik dat televisiezenders er ook af en toe iets meer op zouden mogen letten op welk tijdstip ze wat uitzenden.
Ik weet het, "er zit een knop op je teevee", zong "Doe Maar" ooit. Daar zit natuurlijk wel wat in. Je kunt je televisie natuurlijk ook uitzetten of op een andere zender zetten, als iets je niet bevalt, maar...aan de andere kant, op bepaalde tijdstippen rekening houden met wat je als televisiezender uitzendt....dat is toch ook niet teveel gevraagd, lijkt me?

Je kunt kinderen niet overal voor afschermen. Dat moet ook niet, denk ik. Dat zou niet realistisch zijn. Je moet ze niet een soort van "afsluiten voor de werkelijkheid". Bepaalde dingen die in het nieuws komen, moet je ook wel kunnen bespreken en/of bespreekbaar kunnen maken, want kinderen zijn er vaak op hun manier toch wel mee bezig. Maar dan wel op een manier zodat kinderen het begrijpen, zoals bijvoorbeeld in het Jeugdjournaal. In het Jeugdjournaal zou men de hele extreme beelden ook nooit laten zien. Het "gewone" journaal doet dit uiteraard wel, maar...nogmaals...houd dan eventueel rekening met het tijdstip waarop je het uitzendt of...kondig het van te voren aan, dan kun je als ouder zijnde altijd nog de keuze maken of je jouw kind daar wel of niet naar laat kijken.

Natuurlijk is de huidige generatie kinderen waarschijnlijk "anders" dan "mijn" generatie kinderen. Kinderen zijn middels de computer, internet e.d. wellicht al wat eerder meer "wereldwijs" dan toen ik zo oud was.
Maar...in zekere zin blijven kinderen gewoon kinderen...en zijn het nog steeds geen volwassenen. Je "moet" ze op sommige momenten in zekere zin betrekken bij dingen die er in de wereld gebeuren, dat wel. Maar...de manier waarop, dat is iets waar niet alleen ouders een verantwoordelijkheid in hebben, vind ik.

Nederland is misschien wel een land waar "te veel" betutteld wordt.
Een voorbeeld daarvan zijn misschien de pakjes sigaretten en shag waarop "anti rook teksten" te lezen zijn zoals "Rokers sterven jonger" enzovoort.
We hebben de "kijkwijzer" aanduidingen op dvd's en bij films op tv.
Waarom dan geen "waarschuwing/kijkwijzer" in programma's op tijdstippen dat veel kinderen mogelijk aan het kijken zijn?
De reclames worden rond die tijdstippen ook meestal aangepast (behalve dan die ene keer die ik hierboven ergens in mijn blog beschreef) aan de wat jongere kijkers.
Dus...waarom de rest van de programmering (inclusief het journaal) rond die tijdstippen dan ook niet?

Het grootste deel van de verantwoordelijkheid bij de keuzes maken van welke tv beelden op bepaalde tijdstippen wel/niet geschikt zijn voor jouw kinderen ligt inderdaad wel bij de ouders, maar....dan moet je die keuze (op een tijdstip dat veel kinderen kijken) wel krijgen...en niet dat je er onverwacht onvrijwillig mee wordt geconfronteerd. Eigenlijk vind ik dat op tijdstippen zoals 's morgens vroeg bij het ontbijt en het journaal van tussen 16.00 en 18.00 uur, kinderen in de huiskamer gewoon "alleen" (dus zonder "begeleiding") het journaal zouden moeten kunnen kijken, zonder dat er zoiets "extreems" in beeld zou kunnen komen zoals een bloederige foto van een lijk. Ik vind dat ze daar wat meer rekening mee zouden mogen houden.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten